Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, dijital devlerin gücünü kısıtlamak için hazırlanan Dijital Piyasalar Yasası (DMA) kapsamında önemli bir adım attı. AB Komisyonu, Apple’a 500 milyon euro (yaklaşık 570 milyon dolar) ve Meta’ya da 200 milyon euro (yaklaşık 228 milyon dolar) ceza verdi. Ceza gerekçeleri arasında, kullanıcıları alternatiflere yönlendirmeyi engelleyen uygulamalar ve veri gizliliği tercihlerini sınırlayan iş modelleri yer aldı.

Apple ve Meta Ceza Aldı

Apple’ın cezası, App Store politikalarıyla ilgiliydi. Komisyon, Apple’ın geliştiricileri daha ucuz alternatiflere yönlendirmesini engelleyen teknik ve ticari kısıtlamalar uyguladığını belirledi. Şirketin “Core Technology Fee” adıyla sunduğu yeni ücret modeli de eleştirilere neden oldu.

Apple, karara itiraz edeceğini açıkladı. Şirketin yaptığı açıklamada, “Bugünkü duyurular, kullanıcı gizliliği ve güvenliği için zararlı olan, ürünlere zarar veren ve teknolojiyi ücretsiz sunmayı zorunlu kılan Avrupa Komisyonu kararlarının bir başka örneğidir” denildi.

Meta da Facebook ve Instagram kullanıcılarını hedefleyen “öde ya da rıza göster” modeliyle DMA’yı ihlal etti. 2023 Kasım’ından itibaren uygulanan sistem, reklamsız deneyim için ödeme yapmayı veya verilerin reklam amacıyla kullanılmasını kabul etmeyi gerektiriyor. AB Komisyonu, bu modelin kullanıcıların özgür tercih yapmalarına izin vermediğini belirtti.

Meta da Apple gibi karara karşı çıktı. Şirket, Avrupa Komisyonu’nun başarılı Amerikan şirketlerine karşı ayrıcalıklı davrandığını ve sadece para cezası olmadığını, iş modeline müdahale anlamına geldiğini savundu.

Açıklamaya göre Apple ve Meta, Komisyon kararlarına uymak zorunda ve aksi takdirde düzenli günlük para cezalarıyla karşılaşacaklar. Uyum için iki ay süreleri var.

ABD ile Olası Gerilim

AB’nin bu hamlesi, ABD ile yeni bir ticaret gerilimi riskini beraberinde getirebilir. Daha önce, ABD Başkanı Donald Trump, Amerikan şirketlerine ceza veren ülkelere karşı gümrük vergileriyle karşılık vereceği tehditlerinde bulunmuştu. AB kaynakları, Teresa Ribera döneminde cezaların göreceli olarak sınırlı tutulmasında bu siyasi faktörün etkili olabileceğini belirtiyor. Önceki AB antitröst şefi Margrethe Vestager döneminde ise çok daha büyük para cezaları gündeme gelmişti.