Kıkırdak hasarında ‘kök hücre uygulaması’ tedavi muvaffakiyetini artırıyor
Seher Alp
4 min read
Halk ortasında kireçlenme olarak bilinen kıkırdak hasarı hayli sık görülen bir rahatsızlık. Kıkırdak hasarı 45 yaş üstü yetişkinlerin yüzde 19’unu ve 60 yaş üstü şahısların yüzde 37’sini etkiliyor. Kıkırdak hasarı en çok diz eklemini tutuyor ve diz ekleminde ağrı, şişlik ve eklem hareketlerinde kısıtlama en yaygın görülen şikayetler ortasında yer alıyor.
Kıkırdak hasarı birden fazla vakit ilerleyerek hastaların günlük hayatlarında önemli ağrıya ve hayat kalitesinin düşmesine sebep oluyor. Obezitedeki artış ve nüfusun yaşlanmasına bağlı olarak her geçen gün daha fazla sayıda kişi bu rahatsızlıktan dolayı ağrı çekiyor.
HAREKETLER KISITLANIYOR
Kıkırdak dokusu, damarı olmayan ve kanla beslenmeyen bir bölge olduğundan üzerinde hasarlanma meydana geldiğinde geri döndürülemeyen kayıplar oluşabiliyor. Fazla kilo nedeniyle çok yük binmesi, uzun mühlet birebir konumda oturmak ve hareket azlığı üzere etkenler kıkırdak zedelenmesine neden oluyor ve bu zedelenmenin sebep olduğu ağrı nedeniyle kişinin hareketleri kısıtlanabiliyor.
ÇÖZÜM ‘KÖK HÜCRE’ TEDAVİSİNDE OLABİLİR
Kıkırdak hasarının tedavisinde ise birçok metot bulunuyor. Bu prosedürler ortasında bilhassa ameliyat için erken devirde olan yahut ameliyat olmak istemeyen hastalar için kök hücre uygulaması yer alıyor.
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Meriç, kıkırdak hasarında kök hücre uygulamaları üzerine son yıllarda birçok klinik çalışma yapıldığını belirterek “Kıkırdak aşınmasının erken periyodunda yani 2’nci ve 3’üncü evre üzere erken kademelerdeki hastalarda kök hücre tedavisi ile tesirli sonuçlar alınabiliyor. Kıkırdak harabiyeti nedeniyle ağrısı olan ve ağrı kesicilerle yahut fizik tedavi ile sonuç alınamayan hastalarda cerrahi tedaviye ihtiyacı azaltmak yahut ötelemek için uyguladığımız kök hücre ile yapılan çalışmalarda uzun müddet tesirli olduğunu görüyoruz” dedi.
KÖK HÜCRE KAYNAKLARI NELERDİR?
Kök hücrelerin bedende diğer tip hücrelere dönüşebilme özelliğine sahip ana hücreler olduğunu tabir eden Meriç, “Pratikte kök hücreler en sık olarak kemik iliğinden ve yağ dokusundan elde edilir. Leğen kemiği ve göbek yağı çok sayıda kök hücrenin alınabileceği kaynaklardır ve hafif bir sedasyon ve lokal anestezi ile hastalar büsbütün uyutulmadan iğne ile alınan bu kök hücreleri ayrıştırma süreçleri sonrasında hasarlı bölgelere uygulanır” dedi.
Meriç, “Bu süreç yaklaşık 20-30 dakika sürer. Kök hücreler tıpkı vakitte ağrıdan sorumlu inflamasyonu ve ağrı kesici tesire sahip proteinler ve hasarlı dokunun tekrar gelişmesini sağlayan hücresel eserlere sahip” şeklinde konuştu.
Kemik iliği ve göbek yağının farklı özellikleri olduğunu belirten Prof. Dr. Gökhan Meriç yağ dokusunun kemik iliğine nazaran çok daha fazla sayıda kök hücre ihtiva ettiğini ve kıkırdak aşınması nedeniyle diz içine yapılan enjeksiyonların karşılaştırıldığı bir çalışmada yağ dokusundan elde edilen kök hücrenin hastaların ağrıların azaltılması ve hareketin artırılmasında PRP, kemik iliği kaynaklı kök hücre ve hyaluronik asitten daha tesirli olduğunu gösterdiğini söyledi.
“HASTA SEÇİMİ VE GERÇEK TEKNİK ÖNEMLİ”
Kişinin kendi bedeninden elde edilen kök hücrenin uygulamasında gayenin dokunun hasarlanma sürecinin yavaşlatılması, ağrı azaltılarak hareketin tekrar kazanılması olduğuna dikkat çeken Meriç, şöyle devam etti:
“Kök hücre uygulamasında hastalar en çok hasarlı kıkırdağın kendini yenileyip yenilemediğini merak ediyor. Bu mevzuda yapılan çalışmalar, kök hücre uygulaması sonrasında çekilen MR görüntülemelerinde uygulama öncesine nazaran hastaların kıkırdak volümünde artış tespit edildiği gösteriyor ve bu epey umut verici. Lakin yeni bir tedavi olduğu için daha fazla dataya gereksinim var.
Tedavinin muvaffakiyetini artıran ana etmenlerin başında uygun teknikle fazla sayıda faal kök hücrenin elde edilmesi ve yanlışsız hasta seçimi geliyor. Müdahale gerektirecek durumlarda kök hücre kapalı yahut açık müdahalenin yerini tutmaz lakin müdahale ile birlikte yapılan kök hücre uygulamaları tedavinin muvaffakiyetini artırıyor.”
