Yapay Zekâya Olumlu Bakış, Ruh Sağlığını Olumlu Yönde Etkiliyor
Yıldız Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi Rehberlik Ve Psikolojik Danışmanlık bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Seydi Ahmet Satıcı liderliğinde uluslararası bir araştırma ekibiyle gerçekleştirilen çalışmada, bireylerin yapay zekâya yönelik tutumları ele alındı. Bu önemli çalışma kapsamında, Artificial Intelligence Attitude Scale-4 (AIAS-4) adlı ölçeğin Türkçe’ye uyarlanması ve geçerlilik çalışmaları yapıldı. Araştırma ekibinde, Dr. Sinan Okur (Milli Savunma Üniversitesi), Fatma Betül Yılmaz (İstinye Üniversitesi) ve Dr. Simone Grassini (Norveç Bergen Üniversitesi) gibi alanında uzman isimler bulunmaktaydı.
Ölçek Türk Toplumunda Uyarlandı
Prof. Dr. Seydi Ahmet Satıcı, yapay zekânın sağlık, eğitim, ekonomi ve sanat gibi birçok alanda hızla yayıldığını belirterek, “Bu hızlı değişime toplumların nasıl yaklaştığını anlamak, teknolojik ilerlemenin toplumsal uyum süreci ve bireylerin ruh sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır. Ancak bugüne kadar Türkiye’de, bu tutumların kapsamlı bir şekilde ölçülmesi mümkün değildi. Bu araştırma, uluslararası geçerliliği olan AIAS-4 ölçeğinin Türk toplumu için uyarlanmasını sağlayarak, yapay zekâya yönelik tutumların kişilik özellikleri ve ruh sağlığı ile olan ilişkisini ortaya koymaktadır. Bu çalışma sadece psikometrik bir katkı sunmamakta, aynı zamanda toplumun teknolojiye olan uyumunu ve bireysel psikolojik tepkileri arasındaki bağlantıları da kurmaktadır.
İki Aşamalı Çalışma
Çalışma iki aşamada yürütüldü. İlk aşamada ölçeğin Türkçe’ye uyarlanma süreci, geçerlilik ve güvenirlik analizleri yapıldı. İkinci aşamada ise AIAS-4’ün depresyon, kaygı, stres, mental iyi oluş ve gelişme gibi psikolojik değişkenlerle ve kişilik özellikleriyle ilişkisi incelendi. Araştırmanın sonucunda, AIAS-4’ün Türkçe uyarlamasının yüksek geçerlilik ve güvenirliğe sahip olduğu belirlendi. Ölçeğin hem kadınlar hem de erkekler için benzer psikolojik yapıları ölçebildiği görüldü. Ayrıca, yapay zekâya yönelik olumlu tutumların internet kullanımı ve yaşam doyumu ile pozitif ilişkiler içinde olduğu ortaya çıktı.
Ruh Sağlığını Direkt Etkiliyor
Çalışmanın dikkat çekici sonuçlarından biri yapay zekâya olumlu bakışın, bireylerin ruh sağlığını doğrudan ve dolaylı yoldan etkilediğini göstermesidir. Araştırma, yapay zekâyı olumlu değerlendiren bireylerin depresyon, kaygı ve stres seviyelerinin daha düşük olduğunu ortaya koymuştur. Bu durum, bireylerin daha mutlu, huzurlu ve üretken olmalarını sağlamaktadır. Kişilik özellikleri ile yapılan ilişki analizinde ise, açıklık, dışadönüklük ve sorumluluk gibi özelliklerin yapay zekâya olumlu bakışı desteklediği, nevrotiklik ile ise olumsuz bir ilişki içinde olduğu gözlendi.
Uluslararası Boyutta Bir Katkı
Bu araştırma, AIAS-4’ün Türkçe’ye uyarlanmasıyla sınırlı kalmayıp, yapay zekâya yönelik tutumların ruh sağlığıyla olan ilişkisini de ortaya koymaktadır. Bu çalışma, yapay zekâya olumlu bakan bireylerin daha iyi ruh sağlığına sahip olduğunu göstererek, eğitimden sağlığa, teknoloji politikalarından psikolojik danışmanlığa kadar birçok alanda uygulanabilir bilgiler sunmaktadır. Bu nedenle, yapılan ölçek uyarlaması ve araştırma sonuçları, uluslararası karşılaştırmalı çalışmalara da öncülük edebilecek bir nitelik taşımaktadır.
